تاریخچه مسجد کوفه
مسجد کوفه یکی از قدیمی ترین و مهم ترین مساجد در تاریخ اسلام می باشد. این مسجد چهارمین مسجد مهم مسلمانان است که در کشور عراق قرار دارد. در طول تاریخ این مسجد شاهد حضور برخی از انبیای الهی مانند: حضرت محمد(ص)، امام علی(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) بوده است. امروزه این مسجد یکی از زیارتگاه های مسلمانان است و یکی از مقاصد تمامی تور های زیارتی کربلا است. در ادامه با ما همراه باشید تا با این مسجد و مسائل مربوط به آن بیشتر آشنا شوید.
مسجد کوفه کجاست؟
همانطو این مسجد در کشور عراق و شهر کوفه قرار دارد. شهر کوفه یکی از شهر های جنوبی کشور عراق است. شهر کوفه یکی از شهر های استان نجف می باشد. همچنین مسجد کوفه در 1 کیلومتری شمال استان نجف قرار گرفته است.
مساحت مسجد کوفه معادل 11162 متر مربع و مساحت فضای باز آن معادل 5642 متر مربع می باشد. طول این مسجد معادل 110 متر و عرض آن نیز معادل 101 متر می باشد.
همچنین ارتفاع دیوار های مسجد کوفه نیز معادل 10 متر می باشد. لازم به ذکر است این مسجد 187 ستون و 4 عدد مناره با ارتفاع 30 متر می باشد. مسجد اعظم کوفه دارای 5 باب با نام های: باب الحجه( در اصلی) باب الرحمه، باب الثعبان، باب هانی بن عروه و باب مسلم بن عقیل می باشد.
امروزه این مسجد یکی از زیارتگاه های مسلمانان است و یکی از مقاصد تمامی تور های زیارتی کربلا است.
قدمت مسجد کوفه
یکی از مهم ترین مسائل در ارتباط با مسجد کوفه قدمت و تاریخچه ی مسجد کوفه است. طبق روایات پایه و اساس این مسجد به زمان حضرت آدم مربوط می شود. همچنین پس از طوفان در زمان حضرت نوح؛ آن حضرت اقدام به تجدید این بنا نمود.
همچنین در روایات آماده است که در سال 17 قمری که آب و هوای مدائن لشکر مسلمانان را اذیت میکرد حذیفه نامه ای به عمر نوشت و در آن از وضعیت مدائن سخن گفت. سپس پس از ارسال نامه ی خلیفه به سعد بن ابی وقاص سلمان و حذیفه برای پیدا کردن سرزمینی مناسب به راه افتادند. هر دوی آنها سرزمین کوفه را برگزیدند و پس از اقامه ی نماز در این شهر از خدا درخواست آرامش و استواری آن مکان را کردند.
سپس پس از آمدن لشکریان به شهر کوفه سعد بن ابی قاص دستور ساخت مسجدی در این شهر را داد. لازم به ذکر است حدود ساخت این مسجد با انداختن تیر توسط ابو هیجاء اسدی مشخص شد.
این مسجد در زمان خلافت عمر بن خطاب و سعد بن ابی وقاص محل استقرار لشکر مسلمانان بود. همچنین در دوره ی حاکمیت زیاد بن ابیه وسعت مسجد افزایش یافت. طبق روایات شهر کوفه در قرن شش دچار خرابی های زیادی شد و اما این مسجد از این خرابی ها مصون ماند.
امام علی(ع) وقتی در سال 36 قمری وارد شهر کوفه شد ابتدا به مسجد کوفه رفت و در آنجا اقدام به سخنرانی نمود. آن حضرت هنگام استقرار در کوفه در این مسجد اقدام به تدریس و تفسیر قرآن می نمود.
زیارتگاه های متصل به مسجد کوفه
اما این سوال مطرح می شود که چه کسانی در مسجد کوفه دفن هستند؟ مزار بسیاری از بزرگان و شخصیت های مهم در این مسجد و اطراف آن قرار دارد که در زیارت مسجد کوفه می توانید به مزار آنها نیز بروید.
زیارتگاه های متصل به مسجد کوفه به شرح زیر می باشند:
مرقد حضرت مسلم بن عقیل:
مسلم بن عقیل بن ابی طالب برادر زاده ی امام علی و پسر عموی امام حسین می باشد. او در کودکی در نزد اهل بیت و در کنار امام حسن و امام حسین بود همچنین با یکی از دختران امام علی که رقیه نام داشت ازدواج کرد. او در دوران خلافت امام علی همواره به همراه او بود و در جنگ صفین نیز شرکت نمود.
مسلم بن عقیل به عنوان سفیر امام حسین به کوفه رفت تا با مردم این شهر بیعت کند. و اما پس از پیمان شکنی مردم کوفه؛ آن حضرت به دستور عبیدالله بن زیاد به صورت ناجوانمردانه ای به شهادت رسید. مرقد مسلم بن عقیل در قسمت بیرون ضلع شرقی مسجد کوفه و در نزدیکی دارالاماره قرار داشته است. که امروزه دارای بارگاه و صحن مخصوص و گنبد طلایی رنگ می باشد.
مرقد هانی بن عروه المرادی:
هانی بن عروه المرادی المذحجی از بزرگان و سران یمنی بود که در شعر کوفه زندگی می کرد. او نیز از یاران امام علی بود و در جنگ های: صفین، جمل و نهروان شرکت کرد. پس از اینکه مسلم بن عقیل در خانه ی هانی اقامت داشت و هانی با او مشارکت کرد؛ ابن زیاد دستور زندانی کردن و سپس قتل او را صادر کرد. جسد هانی نیز به همراه مسلم بن عقیل در نزدیکی دارالاماره دفن شده است و دارای گنبدی به رنگ سبز می باشد.
مسجد کوفه قبر مختار:
مختار بن ابی عبید مسعود ثقفی از جنگجویان عرب و دوستداران اهل بیت بود. همچنین او از منتقمان خون امام حسین و شهیدان عاشورا بود. مختار حدود 18 ماه در کوفه خلافت کرد و در نهایت در سال 67 قمری توسط مصعب بن زبیر به شهادت رسید. پیکر او نیز در دیوار قصر الاماره در نزدیکی مسجد کوفه به خاک سپرده شده است. آستان مقدس مختار نیز حرم مسلم بن عقیل می باشد و ضریحی بر روی قبر او ساخته اند.
مرقد میثم تمار: میثم تمار اسدی کوفی از صحابه ی حضرت علی بود و در کوفه زندگی میکرد. میثم تمار قبل از حادثه ی کربلا در شهر کوفه و به دستور ابن زیاد به شهادت رسیده است و مزار وی نیز در جوار مسجد کوفه قرار دارد. بر روی قبر میثم تمار نیز ضریحی کوچک و گنبدی به رنگ آبی ساخته شده است.
مقامات مسجد کوفه
در مسجد کوفه مکان هایی وجود دارند که منسوب به برخی از انبیا و بزرگان دینی می باشند. به این مکان ها مقام می گویند که در این قسمت به آنها می پردازیم.
- رحبه امیر المومنین: سکویی جلوی درب ورودی مسجد که امام علی برای پاسخ به سوالات مردم بر روی آن می نشسته است.
- محراب امیرالمومنین: این قسمت محلی است که ابن ملجم حین نماز فرق امام علی را شکافت.
- دکه القضا: مکانی که امام علی به قضاوت ها می پرداخت دکه القضا نام داشت.
- بیت الطشت: بیت الطشت محلی است در مسجد کوفه که یکی از معجزه های امیرالمومنین در این قسمت رخ داده است.
- مقام حضرت ابراهیم: محلی که حضرت ابراهیم در نماز خوانده مقام آن حضرت است که در قسمت ستون چهارم مسجد و نزدیکی باب انماط است.
- مقام حضرت آدم: در ستون هفتم این مسجد خداوند توبه ی حضرت آدم را قبول کرد و این محل به مقام حضرت آدم معروف است. حضرت علی نیز در نزدیکی این ستون نماز می خوانده است به همین دلیل به مقام حضرت علی نیز شناخته می شود.
- مقام حضرت زین العابدین: ستون سوم این مسجد نیز محل نماز خواندن امام سجاد و مقام اوست.
- مقام امام صادق: در روایات آمده است که روزی امام صادق از باب الفیل وارد مسجد کوفه شده است و در باب چهارم نماز خوانده است. این محل مقام امام صادق نام دارد.
- مقام جبرئیل: ستون پنجم این مسجد نیز به مقام جبرئیل منسوب شده است. در ضمن امام حسن نیز در نزدیکی این ستون نماز میخواند.
- مقام حضرت خضر: طبق برخی روایات در رواق شمالی مسجد کوفه و در نزدیکی مقام حضرت ابراهیم مقام حضرت خضر می باشد.
- مقام کشتی نوح در مسجد کوفه: وسط این مسجد نیز محلی به نام مقام کشتی نوح است که در برخی روایات محل به گل نشستن کشتی حضرت نوح پس از طوفان است. همچنین در برخی روایات از این محل به عنوان محل ساخت کشتی نوح یاد می کنند.
لازم به ذکر است که اعمال مخصوص مسجد کوفه که شامل دعاها، نماز و زیارات خاصی است برای هر یک از این مقامات جداگانه می باشد.
اسرار مسجد کوفه و فضیلت های آن
این مسجد به قصر بهشتی معروف است و به گونه ای که حتی نشستن در این مسجد بدون خواندن قرآن نیز ثواب بسیاری دارد یکی از مهم ترین فضیلت ها ثواب نماز در مسجد است. امام صادق در سخنان خود گفته است که نماز خواندن در این مسجد برابر با هزار رکعت نماز در سایر مسجد ها است. و در روایات آمده است که نماز واجب در آن معادل با حج و نماز نافله در آن معدل با عمره می باشد.
طبق سخنان امام جعفر صادق(ع) مسلمانان حتی اگر مسافر باشند می توانند در 4 محل می توانند نماز خود را به صورت کامل بخوانند. 4 محلی که حکم وطن را دارند و زائران می توانند نماز خود را به صورت کامل بخوانند عبارتند از: مسجد الحرام در مکه، حرم مطهر امام حسین در کربلا، مسجد النبی در مدینه و این مسجد در عراق.
این مسجددر زمان امام زمان نیز محل حکومت خواهد بود. در روایات بسیاری از امامان آمده است که مرکز حکومت جهانی امام زمان در شهر کوفه است و مرکز قضاوت و دادرسی حضرت مهدی نیز مسجد کوفه می باشد.جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد کربلا با ما تماس بگیرید.